همه چیز درمورد برفک و راه‌های رفع آن

آیا تا به حال برایتان پیش آمده که درب فریزر را باز کرد‌ه‌ و مواد غذایی را پوشیده از یخ دیده باشید؟ احتمالا یکی از مشکلات رایج یخچال فریزرهای قدیمی، برفک زدن آن‌ها است. البته به لطف فناوری نوفراست، این موضوع در یخچال‌ فریزرهای جدید تقریبا برطرف شده و افراد را به خرید یخچال فریزر نوفراست، حتی با وجود قیمت بالاتر سوق داده است.

 حال برای بسیاری از خریداران این سوال پیش می‌آید که چرا یخچال برفک می‌زند و مهم‌تر از آن، راه‌های پیشگیری یا حل این موضوع چیست؟ بی توجهی به این مسئله، راندمان و بازدهی دستگاه را به شکل چشمگیری کاهش داده و در نهایت طول عمر دستگاه را کم می‌کند. 
با رادهوم همراه باشید تا در این نوشتار به بررسی دلایل مختلف برفک زدن یخچال فریزر و راه‌های جلوگیری از آن بپردازیم. 

برفک چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟ 

علت اصلی برفک یخچال، ورود هوای گرم بیرون به درون کابین یخچال فریزر است که در صورت ماندگاری در آن، هوای درون یخچال مرطوب می‌شود. این رطوبت حاصل از تداخل گرما، در اثر تماس با سرمای داخل یخچال، میعان شده و به شکل قطرات شبنم روی دیواره‌های یخچال می‌نشیند. در ادامه، خروج گرمای بیشتر و در نتیجه سرد شدن این قطرات، آن‌ها را به برفک تبدیل می‌کند.
علاوه بر رطوبت، برخی از مواد غذایی به خصوص میوه و سبزیجات آبدار نیز، ممکن است رطوبت درون کابین را افزایش دهند و بدین ترتیب  سبب به وجود آمدن برفک شوند. 

چه عواملی می‌تواند احتمال تشکیل برفک را افزایش دهد؟ 

پس از آنکه با چگونگی تشکیل برفک آشنا شدیم، حال به بررسی چند علت رایج به وجود آمدن آن خواهیم پرداخت. 

لاستیک دور درب یخچال فریزر

شاید در نگاه اول و به هنگام خرید یخچال، به لاستیک دور درب توجه خاصی نداشته باشیم، اما در واقعیت این قطعه ساده، نه تنها در جلوگیری از برفک زدن یخچال نقش دارد، بلکه در عواملی مانند، بوی بد یخچال و تعدیل دمای درون کابین، تاثیر بسزایی دارد. در صورتی که این لاستیک‌ها از جنس و کیفیت خوبی برخوردار نباشند، ممکن است با گذر زمان دچار پوسیدگی، پارگی و خرابی شوند. با خراب شدن لاستیک، هوای محیط به راحتی به درون یخچال نفوذ کرده و با برخورد با هوای سرد درون کابین یخچال فریزر، برفک ایجاد می کند. به همین علت است که به هنگام خرید یخچال فریزر، لازم است تا قطعه‌ای ساده مانند لاستیک دور درب نیز بررسی شود. 

دفرمه بودن لاستیک، به غیر از ایجاد برفک، مدت زمان کارکرد کمپرسور را نیز زیاد می‌کند. چراکه هوای درون کابین، به دفعات کم و زیاد می‌شود و کمپرسور مجبور است برای تعدیل این دما، به صورت مداوم کار کند. این موضوع به معنی افزایش احتمال خرابی کمپرسور در کوتاه مدت و همچنین مصرف برق بیشتر است. پس با توجه با این توضیحات، در صورت برفک زدن یخچال، اولین کاری که باید انجام دهید، بررسی لاستیک دور درب آن است که در صورت خرابی، می‌بایست نسبت به تعویض آن اقدام کنید. 

محل قرارگیری دستگاه 

 همانگونه که در ابتدا بر آن تاکید شد، محل نصب و قرارگیری یخچال فریزر باید به گونه‌ای باشد که رطوبت، مستقیما در معرض آن نباشد. بیشتر افراد برای قرارگیری و تعیین محل یخچال فریزر، نوع و اندازه آن را در نظر می‌گیرند و بر این باورند که چون یخچال فریزر ساید بای ساید است یا یخچال فریزر دوقلو است باید فقط به محلی توجه کنند که دستگاه در آن جا می‌شود اما این موضوع را در نظر نمی‌گیرند که فاصله آن از دیگر دستگاه‌ها به ویژه لوازم گرمایشی اهمیت زیادی دارد. در قوانین طراحی استاندارد آشپزخانه، محل قرارگیری  یخچال فریزر اهمیت زیادی دارد و نباید آن را در کنار وسایل گرمایشی مانند اجاق گاز، اون توستر، سماور و… قرارداد. در این شرایط، بخار و رطوبت ناشی از پخت و پز، رطوبت آشپزخانه را بالا برده و گرمای حاصل از آن‌، ممکن است به درون کابین دستگاه وارد شود و احتمال تشکیل برفک را افزایش دهد. 

به علاوه، در بعضی موارد مشاهده شده است که  ورودی حمام از آشپزخانه بوده، یعنی با هر بار حمام رفتن، محیط آشپزخانه رطوبت بسیار بالایی گرفته و با باز شدن درب یخچال، حجم بالایی از رطوبت وارد یخچال می‌شد و برفک به وجود می‌آورد. 
همچنین، لازم است قسمت پشتی دستگاه، حداقل ۱۵ سانتی متر از دیوار فاصله داشته باشد. چراکه چسباندن یخچال فریزر به دیوار، احتمال آسیب دیدن کمپرسور و در نتیجه برفک زدن دستگاه را افزایش می‌دهد.

خرابی ترموستات 

یکی از قطعات مهم در یخچال فریزر، ترموستات است. وظیفه ترموستات، خنک کردن و تنظیم دمای یخچال است. این قطعه به صورت خودکار دمای داخلی یخچال فریزر را بر اساس دمای انتخابی تنظیم می‌کند. نحوه کار آن به این صورت است که زمانی که هوای گرم وارد یخچال می‌شود، ترموستات به کمپرسور فرمان خنک سازی  می‌دهد، پس از خنک شدن کابین، اینبار ترموستات دستور خاموش شدن کمپرسور را می‌دهد تا دمای داخل کابین تنظیم و یکنواخت شود. برای اطلاع از خراب بودن ترموستات، می‌توان موارد زیر را بررسی نمود: 

عدم سرد شدن دمای داخل کابین دستگاه 
کارکردن مداوم و بی وقفه کمپرسور 
به گوش رسیدن صدای کلیک، از یخچال به صورت مداوم 
و در نهایت سرد بودن خود کمپرسور 

تمیز نبودن کندانسور یخچال فریزر 

کندانسور، یکی از مهم‌ترین اجزا یخچال می‌باشد. این قطعه، همان خنک کننده گاز یخچال است که گاز مبرد ( همان گازی که باعث سرد شدن فضای داخل یخچال می شود مانند گاز فریون) را خنک کرده و طی عمل تقطیر، به مایع تبدیل می‌کند. در طی این فرآیند، گرمای گاز با عبور از سیم لوله‌ها به بیرون منتقل می‌شود. 

 در طول زمان، ممکن است گرد و غبار یا اثرات چربی، روی کندانسور جمع شوند. با افزایش گردوغبار، کندانسور دیگر نمی‌تواند به طور موثر وظیفه‌ی خود را برای خنک کردن گاز یخچال انجام دهد، از این رو عملیات خنک سازی یخچال درست صورت نگرفته و به کمپرسور فشار زیادی وارد می‌شود و در نتیجه با تداخل هوای گرم و سرد کابین، برفک به وجود می‌آید. در کنار برفک، تمیز نبودن کندانسور، ممکن است حتی باعث آسیب جدی و یا سوختن کمپرسور یخچال شود.

اکنون که با برفک و علت به وجود آمدن آن در مدل‌های یخچال فریزر ایرانی و خارجی آشنا شدیم، در این قسمت به معرفی چند راه حل خوب و کاربردی برای از بین بردن برفک یخچال می‌پردازیم.

قبل از هرچیز، لازم است تا قفسه و کشوهای یخچال فریزر را بیرون بیاوریم و آن‌ها را روی پارچه تمیز یا روزنامه قرار دهیم تا خشک شوند. برای خشک کردن سطوح یخچال، لازم است تا چند دستمال تمیز هم آماده کنیم تا درون یخچال آلوده نشود. مواد غذایی را نیز می‌توان روی سینی قرار داد. در صورت امکان، ذستگاه را جا به جا کرده تا فضای بهتری برای تمیز کردن آن در اختیار داشته باشید.

۱- منتظر آب شدن یخ باشید !

ساده‌ترین و راحت‌ترین روش، این است که پس از خاموش کردن دستگاه، درب یخچال فریزر را باز گذاشته و منتظر شوید تا برفک آب شود. این روش، در عین ساده و طولانی بودن، امن‌ترین راه برای پاک کردن یخچال است. در طول فرآیند آب شدن یخ، چندین بار با اسفنج یا حوله تمیز، آب اضافی را جمع کنید.  
این روش سنتی، تنها به گرم شدن هوای داخل یخچال به شکل سریع‌تر و ایمن‌تر کمک می کند. زمان این روش، بسته به مقدار برفک، می‌تواند از ۳۰ دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. 

۲- استفاده از سشوار 

شرط استفاده از این روش، رعایت ایمنی و احتیاط‌های اولیه است. برای آب کردن برفک یخچال فریزر می‌توان از این وسیله در دسترس و قابل حمل کمک گرفت. برای این‌کار، سشوار را در یک زمان برای نقطه‌ای مشخص نگه داشته تا سرعت آب شدن یخ افزایش یابد. هرگز اجازه ندهید سشوار بیش از اندازه به قفسه‌های دستگاه نزدیک شود، زیرا گرمای زیاد ممکن است به آن‌ها آسیب برساند.  
برای جلوگیری از سرریز شدن یخ‌های آب شده، می‌توان همزمان از یک کف‌گیر پلاستیکی کمک گرفت تا یخ‌ها را از دیواره کابین به درون ظرف انداخت.

۳-قراردادن یک ظرف آب جوش در یخچال فریزر

یکی دیگر از روش‌های سنتی برای تسریع عمل برفک زدایی یخچال فریزر، استفاده از آب گرم است. در این روش، آب جوش را درون ظرف مناسب ریخته و آن را درون دستگاه قرار دهید. سپس درب را بسته و برای ۳۰ دقیقه منتظر بمانید تا برفک به طور طبیعی از دیواره‌ها جدا شده و به وسیله حوله یا کفگیر، آب اضافه را جمع آوری کنید.  
اگر نگران هستید که ظرف داغ به قفسه‌ها آسیب برساند، می‌توانید یک حوله ضخیم در زیر ظرف قرار دهید. لازم به ذکر است، آب موجود در ظرف می‌بایست هر ۱۰ دقیقه یکبار تعویض گردد تا دمای آن همیشه بالا باشد. 

۴- از پارچه داغ و آغشته به الکل استفاده کنید 

علاوه بر روش‌های گفته شده، استفاده از پارچه داغ به همراه الکل نیز برای یخ زدایی و ضدعفونی یخچال فریزر مناسب می‌باشد. برای این‌کار، یک پارچه را در آب جوش قرار داده و روی آن الکل بریزید. سپس آن را روی یخ بکشید تا هم آب شود و هم سطوح دستگاه ضدعفونی شوند. در حالتی که برفک‌ها بزرگ باشند، می‌توانیم پس از کشیدن پارچه، با استفاده از کاردک به راحتی آن‌ها را جدا کنیم.

۵- از یک کفگیر فلزی داغ کمک بگیرید

شاید این گزینه ایمنی چندانی نداشته باشد، اما بسیار سریع و کار راه انداز است. برای این‌کار، قسمت فلزی کارد یا کفگیر را روی شعله زیاد نگه داشته تا داغ شود و سپس آن را با فشار روی برفک‌ها بکشید. این روش نیازمند احتیاط زیاد است برای همین استفاده از آن را برای هر شخص توصیه نمی‌شود.

۶- استفاده از پنکه

یکی از روش های از بین بردن برفک‌های یخچال فریزر، استفاده از پنکه است. پنکه، جریان هوا را به صورت یکدست به درون کابین دستگاه هدایت کرده تا آب شدن یخ‌ها با سرعت بیشتری انجام شود. برای این کار کافی است پنکه را در روبرو یخچال فریزر خود قرار داده و درب آن باز کنید. جریان هوا به ذوب شدن سریع یخ کمک می کند. اگر هوای خانه گرم باشد، تاثیر آن بیشتر است. 

چرا باید برفک یخچال را از بین ببریم؟

با آب کردن برفک یخچال، دمای دستگاه نیز به حالت استاندارد بر می‌گردد. زیرا برفک ضخیم، مانع از کارکرد درست ترموستات برای تنظیم دما شده و اجازه نمی‌دهد دستگاه درجه مشخصی داشته باشد.
با از بین بردن برفک، فضای بیشتری برای نگهداری مواد غذایی خواهیم داشت.
برفک می‌تواند بوی بدی در یخچال ایجاد کند، بنابراین آب کردن آن باعث از بین رفتن بوی نامطبوع نیز خواهد شد.

خیالی آسوده با خرید یخچال فریزر نوفراست

در سیستم یخ زدایی یخچال نوفراست، برفک‌ها به طور اتوماتیک آب شده و نیازی به خاموش کردن یخچال برای طولانی مدت نیست. در این مدل از دستگاه‌‌ها، رادیاتورهای خنک کننده یا همان کویل اواپراتور که در قسمت انتهایی یخچال فریزر قراردارند، به وسیله روکش پوشیده شده است. در این سیستم، هوای سرد به کمک فن وارد کابین می‌شود. 
در طی این فرآیند، رطوبت درون یخچال، روی کویل اواپراتور نشسته و یخ می‌زند. با دستور برد الکتریکی، المنت‌ها روشن شده و برفک‌ها را آب می‌کنند. برفک آب شده، از مسیر تخلیه به محفظه روی کمپرسور هدایت شده و توسط گرمای آن تبخیر می‌شود. پس این مکانیزم، در عین برفک زدایی، کمپرسور را نیز خنک می‌کند. از جمله برندهایی که یخچال فریزرهای خود را به تکنولوژی نوفراست مجهز کرده‌اند، می‌توان به یخچال فریزر هیمالیا، یخچال فریزر دوو، یخچال فریزر جی پلاس و یخچال فریزر دیپوینت اشاره کرد.

آیا یخچال بدون برفک هم برفک می‌زند؟

به دلیل اینکه در سیستم یخ‌ زدایی یخچال نوفراست، برفک‌ها به وسیله المنت‌ها و برد الکترونیکی آب می‌شوند، پس طبیعی است که با خرابی هر یک از این قطعات، یخچال بدون برفک هم برفک بزند. به عبارت دیگر با از کار افتادن این قطعه‌ها، حجم برفک کویل اواپراتور به مرور افزایش و قدرت خنک کنندگی دستگاه هم کاهش می‌یابد. نکاتی مانند اطمینان از بسته بودن درب یا عدم پر کردن بیش از حد کشو و قفسه‌‌های یخچال فریزر، مواردی هستند که در عین ساده بودن، از برفک زدن یخچال فریزر جلوگیری می‌کنند. 

تمامی مواردی که پیش‌تر درباره آن توضیح داده شد، علت برفک زدن یخچال فریزر و راه‌های رفع آن است. در مدل‌های قدیمی یخچال فریزر کمبی، که در خانه مادربزرگ‌ها دیده می‌شد، سیستمی به نام برفک زدایی وجود نداشت اما اکنون بیشتر یخچال فریزرها نوفراست هستند. برفک، در صورت تداخل هوای گرم محیط با هوای کابین به وجود می‌آید و این هوای گرم ممکن است، به دلیل خرابی لاستیک درب یا ترموستات، عدم تمیزی کندانسور و محل نامناسب دستگاه باشد. 
بی توجهی به این موضوع، می‌تواند سبب کاهش راندمان و بازدهی یخچال فریزر در کوتاه مدت شود.
روش‌هایی مانند خاموش کردن دستگاه، استفاده از پارچه داغ و الکل و … برای رفع این مورد پیشنهاد می‌شوند. 
نهایتا، بهترین و مطمئن‌ترین کار، خرید یخچال فریزر نوفراست است که به صورت اتوماتیک، امکان تشکیل برفک را به حداقل می‌رساند.